به نقل از «فارس»

مراقب این هزار روز زندگی باشید!

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۹۳۶۲۶

گروه سلامت خبرگزای فارس: چاقی یک بیماری پیچیده و به عبارتی همان مقدار بیش از حد چربی بدن است. چاقی فقط مسئله زیبایی نیست؛ بلکه مشکلی پزشکی است که خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون و برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.

دلایل زیادی وجود دارد که برخی از افراد در جلوگیری از چاقی مشکل دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معمولاً چاقی در نتیجه ترکیبی از عوامل ارثی، همراه با محیط و رژیم‌های غذایی شخصی و انتخاب‌های ورزشی ایجاد می‌شود.

 حتی کاهش وزن متوسط می‌تواند مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی را بهبود بخشد یا از آن جلوگیری کند. تغییرات رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و تغییرات رفتاری می‌تواند به شما در کاهش وزن کمک کند. 

شاخص توده بدن (BMI) معیاری است که وزن و قد فرد را برای اندازه‌گیری اندازه بدن می‌سنجد. طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، در بزرگسالان بی‌ام‌آی 30.0 یا بیشتر به عنوان چاقی تعریف می‌شود، اما BMI همه چیز نیست. 

به گفته CDC عواملی مانند سن، جنس، قومیت و توده عضلانی می‌توانند بر رابطه بین BMI و چربی بدن تأثیر بگذارند. همچنین، BMI بین چربی اضافی، عضله یا توده استخوان تمایزی قائل نمی‌شود و هیچ نشانه‌ای از توزیع چربی در افراد ارائه نمی‌دهد. 

با وجود این محدودیت‌ها، از BMI همچنان به عنوان راهی برای سنجش اندازه بدن استفاده می‌شود.

چاقی زمانی تشخیص داده می‌شود که شاخص توده بدن (BMI) شما ۳۰ یا بالاتر باشد. شاخص توده بدنی، با تقسیم وزن (کیلوگرم) بر قد (متر) به توان ۲ تعیین می‌شود.

برای اکثر افراد، BMI تخمین مناسبی از چربی بدن را ارائه می‌دهد. با این حال، BMI به طور مستقیم چربی بدن را اندازه‌گیری نمی‌کند؛ بنابراین برخی از افراد مانند ورزشکاران عضلانی ممکن است BMI در گروه چاقی داشته باشند حتی اگر چربی اضافی بدن ندارند.

اگرچه تأثیرات ژنتیکی، رفتاری، متابولیکی و هورمونی بر وزن بدن وجود دارد، اما چاقی هنگامی اتفاق می‌افتد که از میزان سوزاندن با ورزش و فعالیت‌های عادی روزانه کالری بیشتری دریافت کنید. بدن شما این کالری‌های اضافی را به عنوان چربی ذخیره می‌کند.

افراد مبتلا به چاقی ممکن است قبل از احساس سیری، کالری بیشتری مصرف کنند، زودتر احساس گرسنگی کنند یا به دلیل استرس یا اضطراب، بیشتر غذا بخورند.

در حال حاضر دو میلیارد نفر در دنیا دچار اضافه وزن و حدود ۶۰۰ میلیون نفر مبتلا به چاقی هستند. الان در کشور ما نیز هشت میلیون نفر مبتلا به اضافه وزن و چاقی در کشور وجود دارد. 

برای بررسی موضوع چاقی و پیامدهای آن بر سلامتی با «فریدون عزیزی، رئیس مرکز تحقیقات متابولیسم و غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و استاد ممتاز بیماری‌های غدد و متابولیسم این دانشگاه» به گفت‌وگو نشستیم تا بتوانیم به برخی پرسش‌های مربوط به اضافه وزن و چاقی پاسخ دهیم.

این استاد ممتاز غدد و متابولیسم در این گفت‌وگو  به مواردی همچون نقش چاقی در دوران کودکی و دوران بارداری مادر، نقش ژنتیک در بروز چاقی و مصرف مواد غذایی پرکالری در بروز چاقی و نقش پیاده روی و میزان زمان برای کاهش وزن در ماه اشاره کرد.آنچه در ادامه از نظرتان می‌گذرد مشروح این گفت‌وگوست.

آقای دکتر! امروزه چاقی به عنوان یک معضل در جوامع مختلف دنیا مطرح است و این مسئله در کشور ما نیز وجود دارد، علت اصلی چاقی در افراد چیست؟

 اگر از وضعیت ژنتیک بگذریم بالاخره درباره شیوه زندگی انسان عوامل مهم مربوط به مصرف مواد مغذی و فعالیت بدنی است که نقش هر دوی اینها خیلی زیاد است. باورها و رفتارهایی است که ما از زمان کودکی می‌آموزیم؛ یعنی ابتدا نقش پدر و مادر و به ویژه مادر در شکل گرفتن این رفتارها موثر است و  بعد نقش دوره دبستان و پس از آن و کودکان دیگری که همراه با ما با رشد می‌کنند؛اینها به عنوان دوستان ما در طول سال‌های تحصیل نقش‌های اصلی را دارند که باورها و رفتارها ما را شکل می‌دهند.

این باورها هم درباره تغذیه هم درباره فعالیت بدنی است، اما اگر بگوییم که کدامیک نقش بیشتری دارند باید گفت هر دوی آنها؛ یعنی هم مصرف مواد غذایی و هم فعالیت داشتن یا نداشتن بدنی. خیلی افراد هستند که می‌بینید غذا کم می‌خوردند اما به علت اینکه فعالیت بدنی ندارند وزن‌شان بالا می‌رود. میزان غذای این افراد از غذای فرد معمولی نسبت به قدشان بیشتر نیست؛ برعکس مشاهده می‌کنید افرادی را که فعالیت بدنی خیلی زیادی دارند اما باز هم در منزل مواد غذایی بیشتر از نیازشان مصرف می‌کنند. 

پیاده روی در کاهش وزن  به این بستگی دارد چه مدت و چه مسافتی را پیاده روی کنید و با چه سرعتی بروید و از طرف دیگر اینکه وقتی به خانه برمی‌گردید چه کار می‌کنید و چه چیزی را مصرف می‌کنید

 

همیشه مصرف مواد غذایی در افزایش وزن نقش بیشتری دارد

اگر بخواهیم براساس میزان فعالیت با میزان مواد غذایی موضوع را در نظر گیریم، همیشه مصرف مواد غذایی در افزایش وزن نقش بیشتری دارد؛ یعنی چنانکه شما امروز به جای هزار کالری روزی 2 هزار کالری مصرف کنید به فرض اینکه قدتان 1متر و 50 سانتی‌متر است، اگر محاسبه کنید میزان کالری مورد نیاز شما روزانه 1500 کالری است اما اگر این میزان را به 2 هزار تا 2500 کالری برسانید،مطلوب نیست؛ حال اگر بخواهید این مقدار اضافه را از بین ببرید باید حدوداً در روز 4-5 ساعت راهپیمایی کنید؛ یعنی با یک ساعت راه رفتن نمی‌توانید این میزان کالری را بسوزایند؛ چون کالری زیادی دریافت کردید.

دردسر خوردن چلوکباب

حالا اگر روزانه یک کف دست نان بیشتر می‌خوردید شاید نیم تا یک ساعت پیاده‌روی برای کاهش وزن کافی بود، اما وقتی شما مثلاً یک پرس چلوکباب را به مصرف روزانه خود اضافه می‌کنید و غیر از آن غذای معمول روز خود را نیز می‌خورید، نیازمند آن است که چندین ساعت فعالیت بدنی داشته باشید.

به همین جهت است که ما می‌گوییم اولاً باید به هر دو علت بعنی نوع تغذیه و فعالیت بدنی توجه کنید، اما توجه به موضوع مصرف غذا به مراتب مؤثرتر است از توجه به فعالیت بدنی. مثلاً‌ فرض کنید شما اگر چنانچه نان و برنج را کنار بگذارید و مثلاً بگویید من از امروز می‌‌خواهم سالاد و میوه‌های کم شیرین مصرف کرده و با اینها خودم را سیر کنم یا افرادی که با گیاه خود را سیر می‌کنند.

 

آیا گیاه خواری برای کاهش وزن صحیح است

آقای دکتر! شما در اینجا به موضوع گیاه خواری و رژیم بر اساس مصرف بیشتر گیاهان اشاره کردید، آیا افرادی که فقط خود را با گیاهان سیر می‌کنند کار صحیحی انجام می‌دهند؟

در درازمدت این کار درست نیست اما در کوتاه مدت عیبی ندارد؛مثلا برای یکی دو ماه اشکالی ندارد.در طول این مدت ممکن است مواد غذایی مانند مواد حیوانی و شیرینی را نتوانید از مواد گیاهی تهیه کنید اما در کوتاه مدت ما ذخایری در بدن داریم که می‌توانیم از آن استفاده کنیم.

اگر شما مصرف مواد غذایی را کاهش دهید می‌بینید که وزن شما فوق‌العاده کم شده تا اینکه این کار را نکنید و غذای معمولی خود را بخورید؛ در نتیجه ناچار هستید فعالیت بدنی‌تان را فو ق العاده زیاد کنید. بنابراین اگرچه هر دو موثر است اما قطعاً رعایت رژیم غذایی در کاهش وزن مؤثرتر است. 

آقای دکتر! چطور میزان کالری لازم را برای بدن بسنجیم و اینکه بفهمیم چه مقدار مواد غذایی اضافه مصرف می‌کنیم؟

شما باید ابتدا وزن بدن خود را اندازه گیری کنید و براساس اینکه آیا فعالیت شما سبک، متوسط یا زیاد باشد جداولی است که شما را کاملاً راهنمایی می‌کند که باید چه میزان فعالیت بدنی داشته باشید.

آموزش مادر اهمیت زیادی در چاق شدن کودک دارد.هزار روز اول زندگی را در نظر بگیرید که حدود دو سال و نیم اول زندگی می شود اهمیت بسیار زیادی در چاقی کودک دارد

 

50درصد علت چاقی به علت ژنتیک است

آقای دکتر! نقش ژنتیک در بروز اضافه‌ وزن و چاقی تأثیرگذار است؟

بله، ژنتیک مؤثر است؛ چراکه 50درصد علت چاقی به علت ژنتیک است؛ برخی افراد هستند که متابولیسم پایه آنها پایین تر است و از افرادی دیگری که لاغر هستند متابولیسم پایه بالاتری دارند؛ البته همه اینها را می توان تا حدود زیادی با اتخاذ سبک زندگی سالم وزن را به حد طبیعی نگه داشت.

آقای دکتر!موضوع چاقی در کودکان برای بسیاری از خانواده ها به عنوان مسئله مهمی مطرح است،توضیح دهید چکار کنیم کودکان دچار چاقی نشوند؟

چاقی در کودکان به رفتاری بستگی دارد که از ابتدا مادر باید داشته باشد؛یعنی آموزش مادر اهمیت زیادی دارد.هزار روز اول زندگی را در نظر بگیرید که حدود ۲سال و نیم اول زندگی می شود.در اینجا نقش عمده ای  وجود دارد.شما بچه نوزادی را اگر در سال اول کمتر از ۱۰ تا ۱۱ ساعت بخوابد سبب چاقی بعدی می شود‌.

یکسری آموزش هایی است که باید به مادر زمانی که باردار است داده شود تا از نظر خواب،میزان مواد غذایی، شیر خود یا شیر دیگر مورد توجه قرار دهد تا از جدولی که برای رشد قد و وزن وجود دارد تجاوز نکند.بنابراین آموز ش مادران هم در مصرف مواد غذایی و هم فعالیت بدنی بسیار مهم است.

در افراد معمولی می‌گوییم که اگر می‌خواهید وزن خود را به صورت علمی کم کنید، در طول 6 ماه نباید بیش از 10 درصد وزن خود را کم کنید

 

آقای دکتر! آیا پیاده‌روی تنها روزانه می‌تواند در کاهش وزن مؤثر باشد؛ البته بدون اینکه ضربان قلب بالا برود؟

بله، بسیار مؤثر است؛ حتی اگر ضربان قلب بالا نرود خیلی موثر است؛ البته به این بستگی دارد چه مدت و چه مسافتی را پیاده روی کنید و با چه سرعتی بروید و از طرف دیگر اینکه وقتی به خانه برمی‌گردید چه کار می‌کنید و چه چیزی را مصرف می‌کنید. اما هنر در این است که مواد غذایی را اضافه نکرده و فعالیت بدنی را زیاد کرد.

آقای دکتر! در خصوص اضافه وزن زنان باردار و اینکه تا چه میزان مجاز به اضافه وزن هستند، توضیح دهید.

خانمی که می‌خواهد به سمت بارداری برود، اگر چنانچه اضافه وزن دارد؛ یعنی نوع توده بدنی آن بین 25 تا 30 است باید سعی کند وزرن خود را به وزن طبیعی برساند. آن کسی که چاقی درجه یک دارد؛ یعنی بی‌ام‌آی بالای 30 دارد باید این میزان را به زیر 30 کیلو برساند؛چراکه قطعاً یک فرد نمی‌تواند یک دفعه وزن خود را خیلی کم کند.

برای اینکه این حالت سبب می‌شود مقاومت بدنی‌اش کم شود؛مثلاً اگر در دوران کرونا باشد اگر فرد یک دفعه 10 کیلو وزن کم کند ممکن است همه بیماری‌ها را  به دلیل کاهش مقاومت بدنی دچار شود؛ بنابراین باید وزن تدریجی کاهش پیدا کند. در افراد معمولی می‌گوییم که اگر می‌خواهید وزن خود را به صورت علمی کم کنید، در طول 6 ماه نباید بیش از 10 درصد وزن خود را کم کنید؛ یعنی اگر فردی 80 کیلو وزن دارد فقط مجاز است در 6 ماه اول 8 کیلو وزن کم کند.

آقای دکتر! موضوع کاهش وزن و میزان مجاز کاهش در ماه بسیار مهم است؛ به نظر جناب عالی ماهانه به چه میزان مجاز به کم کردن وزن هستیم؟

این بر حسب میزان وزن فرق می‌کند. مثلاً اگر فردی 120 کیلو باشد با فردی که 70 کیلو داشته باشد این میزان فرق می‌کند، اما اگر فردی 80 کیلو باشد باید 10 درصد وزن خود را در این مدت 6 ماه کم کند؛ یعنی ماهانه یک تا 1.5 کیلو وزن کم کند. اما اگر فرد 120 کیلو داشته باشد باید 12 کیلو وزن کم کند که اگر آن را تقسیم بر 6 ماه کنیم ماهانه باید 2 کیلو وزن کم کند. 

پایان پیام/

 

منبع: فارس

کلیدواژه: علت چاقی تغذیه هزار روز اول زندگی چاقی کودکان مصرف مواد غذایی کیلو وزن کم فعالیت بدنی کاهش وزن وزن خود بیماری ها آقای دکتر پیاده روی اضافه وزن اول زندگی چربی بدن توده بدن کم کنید اگر فرد اما اگر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۹۳۶۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مراقب قاتل خاموش باشید/ افراد بالغ باید غربالگری فشارخون شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، مریم طاهرخانی، فشارخون بالا را عامل اصلی بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و مرگ و میر دانست و اظهار کرد: نشانه‌هایی از ابتلاء به فشارخون بالا ممکن است در برخی بیماران دیده شود که از جمله آن می‌توان به سردرد، تپش قلب، احساس فشار در قفسه سینه، تنگی نفس، تهوع، استفراغ، سرگیجه، تاری دید، گُرگرفتگی و قرمزی صورت و خونریزی بینی یا چشم اشاره کرد.

این متخصص بیماری‌های قلب و عروق ادامه داد: هیچ کدام از این نشانه‌هایی که به آن اشاره شد، اختصاصی نیستند و صرفاً برای مشکوک شدن به وجود خطر پرفشاری خون نباید منتظر بروز این علامت‌ها بود.

طاهرخانی، تنها راه تشخیص پرفشاری خون را، اندازه گیری آن با دستگاه‌های فشارسنج عنوان کرد و افزود: افراد می‌توانند برای اندازه‌گیری فشارخون به مطب پزشک مراجعه کنند، یا به کمک دستگاه هولتر فشارخون در خارج از مطب و در یک بازه زمانی طولانی مدت فشارخون خود را پایش کنند، همچنین امکان اندازه‌گیری فشار به کمک دستگاه‌های ترجیحاً اتوماتیک در منزل نیز وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: توصیه می‌شود از فشارسنج‌های بازویی استفاده شود و فرد حتماً پنج دقیقه به حالت نشسته و در حالت استراحت قرار گیرد، علاوه بر این، افراد باید توجه داشته باشند تا نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار، ورزش نکنند و چای و قهوه نیز ننوشند.

وی درباره نحوه اندازه‌گیری صحیح فشار خون، عنوان کرد: فشارخون باید دو یا سه بار گرفته شود؛ میانگین دو عدد نزدیک به هم، فشارخون بیمار را نشان می‌دهد ضمناً بهتر است از هر دو دست فشار گرفته شود و اگر فشار دو دست با یکدیگر مغایرت داشت، معیار، دستی است که فشار بالاتری دارد.

طاهرخانی، افزود: اتحادیه جهانی فشارخون بالا (World Hypertension organization)، فشار بزرگ‌تر مساوی ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه را پرفشاری خون تعریف کرده است بنابراین اگر فشار فردی در منزل بزرگ‌تر مساوی ۱۳۵ روی ۸۵ میلی متر جیوه بود، باید به پزشک مراجعه کند، البته تشخیص فشارخون بر اساس یک بار اندازه گیری داده نمی‌شود.

فلوشیپ اقدامات مداخله‌ای قلب و عروق، با اشاره به اینکه درمان فشارخون در افراد به تشخیص پزشک به طور معمول پس از دو تا سه بار ویزیت پزشک به فاصله یک تا چهار هفته و یا اندازه گیری فشارخون با هولتر، آغاز می‌شود، گفت: البته اگر فشارخون در رنج خطر باشد و عوارض ناشی از فشارخون در ارگان‌های حیاتی دیده شود، باید در همان ابتدا درمان شروع شود

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: بنا به توصیه اتحادیه جهانی فشارخون بالا، افراد بالغ بالای ۱۸ سال باید غربالگری فشارخون شوند؛ به این ترتیب که افراد ۱۸ تا ۳۹ سال هر سه تا پنج سال باید فشارشان را اندازه بگیرند و اگر در حد نرمال بود، سه تا پنج سال بعد، مجدد ارزیابی کنند.

وی ادامه داد: این افراد اگر به علت وزن بالا (توده بدنی ( BMI) بالاتر از ۲۵)، یا ماکسیمم فشار بین ۱۳۵ تا ۱۳۹ و مینیمم فشار ۸۵ تا ۸۹ میلی متر جیوه در معرض ابتلاء به فشارخون بالا هستند، باید به صورت سالانه پایش شوند، افراد بالای ۴۰ سال نیز باید هرسال فشارخون خود را اندازه‌گیری کنند.

طاهرخانی با بیان اینکه فشار خون بالا سالانه بیش از ۱۰ میلیون مرگ و میر را به خود اختصاص می‌دهد، به راه‌های پیشگیری از فشار خون در افراد اشاره کرد و گفت: حفظ وزن مطلوب، اصلاح سبک زندگی، پرهیز از رژیم غذایی ناسالم مثل مصرف غذاهای سرخ کردنی، چرب، آماده و کنسروی، حذف اسیدهای چرب ترانس، خودداری از مصرف الکل و دخانیات و پرهیز از مصرف نمک بیش از یک قاشق چایخوری از جمله اقداماتی است که در راستای پیشگیری از ابتلاء به پرفشاری خون بسیار کمک کننده خواهد بود.

متخصص بیماری‌های قلب و عروق با اشاره به اینکه هدف سازمان بهداشت جهانی، کاهش ۲۵ درصدی ابتلاء به فشارخون بالا تا سال ۲۰۲۵ است، بیان کرد: این مهم با تشخیص زودهنگام و کنترل به موقع بیماری امکان پذیر است، یکی از اقدامات در این راستا، کنترل فشارخون بیمارانی است که به هر بهانه‌ای به مراکز درمانی و کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند، بسیج عمومی و راه‌اندازی کمپین‌های اطلاع رسانی اهمیت فشارخون و تشخیص و درمان به موقع آن، می‌تواند در افزایش سواد سلامت مردم نیز مؤثر باشد.

کد خبر 6094797 حبیب احسنی پور